Bazylika Konkatedralna pw. Wniebowzięcia NMP. Kościół parafialny po obrysie murów obwodowych.

na działce nr 272 obr 12 - wokół Bazyliki - teren dawnego cmentarza przykościelnego

obiekt położony na terenie chronionym: średniowieczny układ urbanistyczny –  Śródmieście Miasta Kołobrzeg- rej. zabytków A-1336

Gotycka świątynia powstawała etapami, w okresie 2 poł. XIII – XIV w. Była najważniejszą, po katedrze w Kamieniu Pomorskim, świątynią diecezji, siedzibą instytucji kolegiaty (w 1219 r. wzmiankowany kanonik kołobrzeski), także główną farą miasta. Pierwotnie trójnawowa, w XIV w. rozbudowana do formy pięcionawowej. W okresie nowożytnym, od 1534 r. świątynia protestancka, wielokrotnie remontowana (XVII w., XVIII w.). W l. 1888-1890 gruntownie przebudowana, regotycyzowana. Drastycznie zniszczona w marcu 1945 r. Odgruzowywana z ruin w l. 1947-1958, stopniowo odbudowywana i udostępniana wiernym w l. 60., 70. XX w. 21.X.1984 r. konsekrowana jako konkatedra diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej przez prymasa J. Glempa. W 1986 r. papież Jan Paweł II nadał jej tytuł bazyliki mniejszej.

Kościół to pięcionawowa, pięcioprzęsłowa hala, z jednonawowym prezbiterium zamkniętym wielobocznie i z poprzeczną wieżą od zachodu. Ceglana bryła złożona jest z wyraźnie wyodrębniających się części, o trójstopniowym układzie: wydłużonego prezbiterium, korpusu nawowego przekrytego stromym dachem dwuspadowym i dominującego nad całością masywu zachodniego. Przestronne wnętrze, podzielone jest ośmiobocznymi, kolosalnymi filarami wspierającymi zrekonstruowane sklepienia: krzyżowo-żebrowe (korpus i prezbiterium), a także gwiaździste (nawy boczne). Z historycznego wyposażenia zachowane są cenne zabytki średniowiecznego odlewnictwa: siedmioramienny świecznik brązowy (1327 r., dzieło ludwisarza Jana Apengetera z Lubeki), mosiężny świecznik wiszący „korona Holkenów” (1420 r.), chrzcielnica brązowa (1355 r.), również dzieła sztuki snycerskiej: gotyckie stalle kanoników (1340 r.), stalla Rady Miejskiej (ok. 1400 r.), trzy tryptyki (z pocz. XVI w.), świecznik wiszący „korona Schliffenów” (1523 r.). Zachowały się też nieliczne obrazy, m.in. „Taniec Śmierci” (epitafium z 1492 r.), „Alegoria roztropnej kobiety” (1494 r.) oraz płyty nagrobne z okresu nowożytnego.   

Kolegiata to najbardziej monumentalna budowla wśród XIV-wiecznych kościołów farnych Pomorza i Nowej Marchii, dla których stanowiła prestiżowy pierwowzór świątyni halowej. Do dziś dominuje w panoramie miejskiej, stanowiąc zabytek emblematyczny dla Kołobrzegu i Pomorza Zachodniego

Więcej informacji:

Miejski Konserwator Zabytków - Kierownik Biura
JOLANTA HRYNIO
tel.: +48 94 35 51 638

Główny Specjalista
MALWINA MARKIEWICZ
tel.: +48 94 35 51 677